Хавдрын мянга гаруй төрлийн бүлэг өвчин байдаг. Шалтгаан нь тодорхойгүйгээр эсүүд хэвийн бус болж ямар ч хяналтгүйгээр эсийн хуваагдал болсноор хорт хавдар үүсдэг. Эрүүл хүний биед эсүүд тодорхой зохицуулалттайгаар хуваагдан эд эс нөхөн төлжиж байдаг. Харин хавдрын үед эсүүд гэнэт маш хурдтайгаар ямар ч зохицуулалтгүйгээр хуваагдан олширч хэвийн бус болдог байна.

Хавдар нь:

1. Хортой
2. Хоргүй гэсэн хоёр янз байна.

Хоргүй хавдар: Биеийн эд эсээс тодорхой заагтай байх ба эд эсийг түрж ургахаас биш нэвчиж ургахгүй.
Хортой хавдар: Ойролцоо эд эсэд нэвчин, тэдгээрийн бүтцийг гэмтээж ургадаг бөгөөд биеийн бусад хэсгүүдэд ч үсэрхийлдэг байна.
Хорт хавдар нь цусны урсгал ба тунгалгаар тархдаг. Хамгийн түрүүнд суганы булчирхайд үсэрхийлдэг байна. Үүнээс гадна, тунгалгийн булчирхай, яс, элэг, уушгинд үсэрхийлнэ.

Хөхний хорт хавдрын шалтгаан
Бүхий л насны эмэгтэйчүүд хөхний хорт хавдраар өвчлөх эрсдэлтэй байдаг хэдий ч нас ахих тусам өвчлөх магадлал эрс нэмэгддэг байна.
Эмэгтэйчүүдэд хөхний хорт хавдрын өвчлөлд өртөх магадлалтай өндөр эсрдэлтэй дараах нөхцлүүд байдаг байна.

1. Ээж нь эсвэл эгч нь 50 наснаас өмнө хөхний хорт хавдраар өвчилж байсан
2. Хүүхэд огт төрүүлээгүй эсвэл анхны хүүхдээ 35 наснаас хойш төрүүлсэн
3. Хөхний үрэвсэлт өвчнүүд
4. Олон дахин үр хөндүүлсэн, зулбасан
5. Хавдар үүсгэдэг хүнд металлын үйлдвэр, химийн үйлдвэр зэрэг хорт бодистой орчинд ажиллах

Хөхний хорт хавдраас хэрхэн сэргийлэх вэ?

1. Хөхөө өөрөө тогтмол шалгах: Хөхөө өөрөө тогтмол шалгаснаар хөхний хорт хавдрын 80% нь анх оношлогдоод байна. Өөрөө шалгаснаар хорт хавдрыг эрт үед нь илрүүлэх ач холбогдолтой. Хорт хавдрыг хэдий чинээ эрт оношилно эмчилгээний үр дүн төдий чинээ сайн байна.
2. 45-аас доош насны эмэгтэйчүүд 2 жилд нэг удаа, цаашид жил бүр хөхний зургийг авахуулж хэвийн байдлыг хангах
3. Хүсээгүй жирэмслэлтээс сэргийлж, үр хөндүүлэхгүй байх
4. Хөхний хорт хавдрын удамтай эмэгтэйчүүд эмчийн хяналтанд байх

Хөхөө хэзээ шалгах вэ?
Эмэгтэйчүүд анхны сарын тэмдэг ирсэн үеэс эхлэн хөхөө өөрөө шалгаж сурах хэрэгтэй. Сард нэг удаа сарын тэмдэг дууссанаас хойш 2-3 хоногийн дараа шалгахад зохимжтой. Энэ үед хөх зөөлөрч, биений юмны мөчлөгтэй холбоотой өөрчлөлтүүд алга болно. Цэвэршсэн эмэгтэйчүүд санахад амар тодорхой өдрийг сонгох нь зохистой.

Хөхөө өөрөө яаж шалгах вэ?

1. Биеэ бүсэлхий хүртэл нүцгэлээд толинд харан гараа биеийн дагуу унжуулж, толинд харан хөхөн дээрээ ямар нэгэн хонхорхой, ургацаг, овгор, эсвэл арьсан дээрээ ямар нэгэн өөрчлөлт байгаа эсэхийг хар.
2. Хөхний толгойг долоовор ба эрхий хуруугаараа зөөлөн чимхэн ямар нэгэн шингэн зүйл, ялгадас гарч байгаа эсэхийг үз.
3. Толины өмнө зогссон хэвээр, хоёр гараа толгойныхоо ард авна. Дахин хонхор, овгор, хавдар байгаа эсэх, хэлбэр нь өмнөх сарынхаас өөрчлөгдсөн эсэхийг ажигла.
4. Хоёр гараа ташаандаа аван, мөр ба далаа урагшлуулж ямар нэг өөрчлөлт байгаа эсэхийг шалгана.
5. Зүүн гараа толгойноосоо дээш өргөнө. Баруун гарын хурууны өндгөөр зүүн талын хөхийг зөөлөн тэмтэрч үзнэ. Дараа нь арай чанга дарж ямар нэгэн бэрсүү, ургацаг байгаа эсэхийг шалгана.
6. Дээш харж хэвтэн, хөхөө хурууныхаа өндгөөр дээш дүүш, хөхний товчны ойроос эхлэн эргэн тойронд суганы чиглэлд тэмтэрнэ.

Дараах өөрчлөлтүүд илэрвэл даруй эмчид хандаарай!

1. Янз бүрийн бэрсүү хатуу зүйл тэмтрэгдэх
2. Хөхний арьс улайж барзайх
3. Хөхний аль нэг хэсэгт хэлбэр өөрчлөгдөх, арьс хонхойх
4. Хөхний товч татагдан цааш хонхойх
5. Хөхнөөс цусархаг эсвэл идээрхэг ялгадас гарах
6. Хөхний аль нэг хэсэг хөндүүрлэж өвдөх